"Partijen zijn extremer dan kiezers"
De afstand tussen de meningen van politieke partijen en hun kiezers ligt vaak uit elkaar. Toch stemt die kiezer dan uiteindelijk toch voor een partij waar hij het dichtst tegen aanleunt qua gedachtengang. Dat bleek al voor een deel uit 'De Stemtest van 2019'. De Standaard heeft nu in 'De Stemming' hetzelfde onderzoek nog eens opnieuw gedaan en daaruit blijkt dat de gemiddelde kiezer in Vlaanderen een echte centrumkiezer is.
Er zullen altijd extremen zijn, maar over alle ondervraagde Vlamingen heen komt het resultaat bijna pal in het centrum te liggen. De gemiddelde kiezers van elke partij, rechts of links, gaat amper weg van het 'centrum' in zijn denkwijzen. Dat is opmerkelijk, want er zijn in Vlaanderen slechts twee centrumpartijen: CD&V en Open Vld. Al is die laatste op sociaal-economisch vlak rechtser.
De twee centrumpartijen hebben de afgelopen jaren bijzonder veel kiezers verloren en toch is de Vlaming een centrumkiezer. Die stemmen gaan enerzijds aan links, waar Groen, SP.A en PVDA een cluster vormen, met de PVDA als meest uitgesproken economisch links, en Groen uitgesproken cultureel progressief. Anderzijds zijn N-VA en Vlaams Belang de twee duidelijk rechtsere partijen, waarbij de N-VA rechtser zit op economisch vlak, en Vlaams Belang dan weer cultureel gesproken de meest rechtse partij is.
Stemt de Vlaming dan verkeerd met zijn gevoel? "Toch niet. Enerzijds hoeven ze niet alle zaken uit een partijprogramma belangrijk te vinden, anderzijds hoeven ze niet zo ideologisch rechtlijnig te zijn als we van partijen verwachten. Maar bovenal is een radicalere keuze vaak een bewuste strategie.", zegt Stefaan Walgrave (UA). "Er is heel wat onderzoek dat aantoont dat kiezers bewust voor partijen stemmen die radicaler zijn dan zij zelf. Men noemt dat directional voting. Kiezers zijn bijvoorbeeld maar een klein beetje tegen de gevoerde migratiepolitiek, maar ze stemmen voor Vlaams Belang omdat er tenminste íéts zou gebeuren.", klink het.
Volgens Jonas Lefevere van de VUB is een centrumpositie zoals Open Vld en CD&V dan een serieus nadeel. "Als regeringspartij moeten zij compromissen sluiten en verwatert hun profiel. Dat kan ertoe leiden dat kiezers die een bepaald thema belangrijk vinden, eerder naar een partij gaan die een duidelijker profiel heeft.", zegt Lefevere.
(Skwadra by Tagtik/Source: De Standaard/Picture : twitter)
