'Dwars door Vlaanderen' : familiezaak voor de gebroeders Planckaert
Planckaert... Het is een naam die bij elke wielerliefhebber klinkt als een klok. Zo'n twintig jaar lang prijkte die naam op de eerste plaatsen van de uitslagen van klassiekers en grote rondes. Willy, Walter en Eddy Planckaert... Drie levens die verbonden zijn met een wedstrijd die ze alle drie hebben gewonnen: Dwars Door Vlaanderen.
In Nevele, op het platteland in Oost-Vlaanderen, heeft de familie Planckaert haar wortels, in de familieboerderij van vader Gaston en moeder Gusta. Ze hielden er ook een café open, handig voor de supporters en om de eindjes aan elkaar te knopen op het einde van de maand. Twee van hun zonen wonnen de Ronde van Vlaanderen, maar vader Gaston, die overleed aan de gevolgen van een auto-ongeluk, zou zijn zoons nooit Vlaanderens mooiste zien winnen.
De Planckaerts zijn zonder enige twijfel het bekendste broedertrio dat het Belgische peloton ooit heeft gekend. Samen zijn ze goed voor meer dan 400 zeges in het wielrennen. Tijd om een overzicht te geven van welke Planckaert precies wat heeft gewonnen.
Willy toont de weg in de grote ronden
De oudste van de broers, geboren in 1944, toonde de weg, maar hij heeft zeker niet het rijkst gevulde palmares van het drietal. Toch behaalde hij 79 profzeges. In zijn trofeeënkast hangt de groene trui van de Ronde van Frankrijk van 1966, het jaar waarin hij ook twee ritten won in de Tour. In 1967 won hij drie ritten in de Giro. In de klassiekers had hij minder succes, al haalde hij wel een toptienplaats in de Ronde van Vlaanderen (5e), in Parijs-Roubaix (4e) en in Luik-Bastenaken-Luik (5e) in 1996, in Milaan-San Remo (8e) en Parijs-Roubaix (6e) in 1967 en in de Ronde van Vlaanderen in 1972 en 1977 (telkens 10e).
Walter, de eerste winnaar van de Ronde van Vlaanderen in de familie
Walter, 4 jaar jonger dan zijn oudste broer, heeft een mooier palmares met winst in de Amstel Gold Race in 1972, de Ronde van Vlaanderen en de E3 Prijs in 1976, twee zeges in Kuurne-Brussel-Kuurne (1973 en 1979) en een ritzege in de Tour van 1978. Hij won ook etappes in de Ronde van België, Tirreno-Adriatico, de Dauphiné en de Vierdaagse van Duinkerke. In zijn profcarrière pakte hij 74 zeges, naast tal van dichte ereplaatsen, zoals in Luik-Bastenaken-Luik (2e in 1974), Gent-Wevelgem (2e in 1978), Omloop Het Volk (2e in 1980), Parijs-Roubaix (4e in 1973), Milaan-San Remo (5e in 1976) en de Waalse Pijl (4e in 1973). Kortom, een palmares waaruit blijkt dat hij op vele terreinen goed uit de voeten kon. Na zijn actieve carrière bleef hij in het wielrennen als ploegleider.
Eddy, de jongste en de beste van de dynastie
Eddy Planckaert, geboren in 1958 en dus 14 jaar jonger dan zijn oudste broer Willy, is de enige van de familie die twee monumenten van het wielrennen op zijn naam kon zetten. Hij won de Ronde van Vlaanderen in 1988 door in de spurt makkelijk Phil Anderson te kloppen en twee jaar later pakte hij de zegebloemen in Parijs-Roubaix (zie onze foto) door met een bandenlengte voorsprong de Canadees Steve Bauer te kloppen in de spurt op de wielerbaan van Roubaix, in een klein groepje met daarbij ook nog Edwig Van Hooydonck, Jean-Marie Wampers, Gilbert Duclos-Lassalle et Martial Gayant.
Eddy Planckaert heeft een palmares waar elke flandrien jaloers op kan zijn, met onder meer nog twee zeges in de Omloop Het Volk (1984 en 1985), twee zeges in de E3 Prijs (1987 en 1989) en een Brabantse Pijl (1983). Hij pakte in totaal ook 13 ritzeges in grote ronden: 2 in de Tour, 1 in de Giro en 10 in de Vuelta. Hij won ook etappes in Parijs-Nice, Tirreno-Adriatico, de Driedaagse van De Panne, de Vierdaagse van Duinkerke en de Catalaanse Week. In 1984 won hij de Ronde van België, net als Walter 7 jaar eerder. In totaal ging hij als prof 103 keer als eerste over de finishlijn.
De broers en hun koers, Dwars door Vlaanderen
Dwars door Vlaanderen (tot 2000 onder de naam 'Dwars Door België') is de semiklassieker die symbool kan staan voor de uitzonderlijke prestaties van de familie Planckaert in de Vlaamse wedstrijden. De wedstrijd, gereden op de woensdag voor de Ronde, is de algemene repetitie voor de grote Vlaamse wielerklassieker, want op het parcours staan vaak kasseistroken en hellingen van de Ronde, zoals de Eikenberg, Taaienberg, Oude Kwaremont, Paterberg en Nokereberg.
In 1976 won Willy de wedstrijd en stond hij zelfs op het podium met een van zijn broers, Walter. Diezelfde Walter nam het jaar later de fakkel als winnaar over van zijn broer, want hij won voor Eric Leman. Walter werd nog eens tweede in 1979 en won nog een keer in 1984, zijn tweede zege. Ook de derde van de Planckaerts won deze semiklassieker: Eddy won in 1985 voor Vanderaerden.
Daarmee staan er drie Planckaerts op de erelijst van deze wedstrijd en bijna waren het er vier geweest. Jo Planckaert, de zoon van Willy, eindigde twee keer als derde in Dwars door Vlaanderen. Met Jo (ook 2e in Parijs-Roubaix in 1997 en winnaar van Kuurne-Brussel-Kuurne in 1999) komt de teller van de familie Planckaert in deze wedstrijd te staan op 4 zeges en 8 podiumplaatsen.
De andere families Planckaert
Om volledig te zijn vermelden we ook nog twee andere families Planckaert, die geen familieband hebben met de vorige familie, maar die ook verbonden zijn met het wielrennen.
De naam Joseph 'Jef' Planckaert zegt wellicht weinig aan de jongere generaties wielerliefhebbers, maar toch is hij samen met Eddy Merckx, Lucien Van Impe, Herman Van Springel, Ferdinand Bracke en Jürgen Van den Broeck, een van de zes Belgen die in de voorbije 60 edities van de Ronde van Frankrijk erin slaagden om het podium van de Tour te halen.
Jef Planckaert eindigde tweede in de Ronde van Frankrijk van 1962 en stond samen met Jacques Anquetil en Raymond Poulidor op het Tourpodium. Na de opgave van zijn kopman Rik Van Looy kon hij zijn eigen kans gaan en nam hij het geel over van Tom Simpson na een klimtijdrit op Superbagnères, in de 13e rit. In deze tijdrit over 18,5 km moest hij Federico Bahamontes laten voorgaan, maar was hij wel sneller dan Anquetil, Charly Gaul en Poulidor. Het geel zou hij pas kwijtspelen in de 20e rit, opnieuw een tijdrit op twee dagen van het einde van de Tour, tussen Bourgoin en Lyon. Anquetil won die rit tegen de tijd en won de Tour met 5 minuten voorsprong op Planckaert. Het was geen toevalstreffer, want hij was eerder al 6e geëindigd in de Tour van 1958 en 5e in de Tour van 1960.
Joseph Planckaert werd op de Citadel van Namen ook Belgische kampioen in 1962 en won ook Luik-Bastenaken-Luik (1962), de Omloop Het Volk (1958), Parijs-Nice (1962), twee keer Kuurne-Brussel-Kuurne (1955 en 1960) en drie keer de Vierdaagse van Duinkerke (1957, 1960, 1963). De inwoner van Poperinge was ook nog derde in Milaan-San Remo (1956) en tweede in de Waalse Pijl (1958). Hij overleed in 2007, op zijn 73e. Ook zijn broer André was profwielrenner, maar met minder succes.
Tot slot zijn er nog de Planckaerts uit Kortrijk: zij hebben nog altijd twee telgen die actief zijn in het profpeloton: Baptiste (32 jaar, Wanty) en Edward (26 jaar, Alpecin). Hun broer Emiel, vroeger bij Topsport Vlaanderen, stopte op zijn 24e.
(Fausto by Tagtik/Picture : Wielermuseum Roeselare)